Anh Lê Viết Thanh Luận, GĐ Trung tâm Điều hành mạng (NOC) FPT Telecom, cho biết, đơn vị điều hành mạng AAG sẽ cử 1 trong 3 đội tàu đến bờ biển Vũng Tàu tiến hành nối cáp quang biển vừa bị đứt.

Sự cố không mong muốn của các nhà mạng Việt Nam vừa xảy ra vào 18h53 ngày 15/7 khi tuyến cáp quang biển châu Á - Thái Bình Dương (Asia America Gateway - AAG) bị đứt một sợi ở phân đoạn Vũng Tàu - Hong Kong.
Vị trí bị gián đoạn được xác định cách trạm cập bờ Vũng Tàu 18 km, nằm ở độ sâu 19 m dưới mực nước biển. Sự cố khiến lưu lượng của các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông tại Việt Nam đang khai thác trên tuyến này đều bị ảnh hưởng, trong đó có FPT Telecom.
Anh Lê Viết Thanh Luận, GĐ Trung tâm Điều hành mạng (NOC) FPT Telecom, trình bày cơ chế vận hành hệ thống của đơn vị cho Phó Chủ tịch UBND TP HCM Lê Mạnh Hà trong chuyến thăm đầu năm 2014. Ảnh: V.N.
Ngay lập tức, FPT Telecom đã thông báo đến khách hàng và đơn vị đã triển khai các phương án dự phòng bằng cách sử dụng tuyến cáp đất liền để chuyển tiếp lưu lượng.
Đây không phải là lần đầu tiên tuyến cáp biển, chiếm phần lớn dung lượng kết nối Internet của Việt Nam ra quốc tế, gặp sự cố. Trong vòng 4 năm nay, mỗi năm AAG có vài lần dừng hoạt động để bảo dưỡng, kể từ khi tuyến cáp này đi vào hoạt động.

Trả lời Thời báo Kinh tế Sài Gòn, TGĐ FPT Telecom Nguyễn Văn Khoa cho biết, công ty đã đầu tư 10 triệu USD vào tuyến cáp quang biển châu Á - Thái Bình Dương APG (Asia Pacific Gateway) vào cuối năm 2012. APG có chiều dài hơn 11.000 km với băng thông ban đầu là 4 Tbps. Tuyến cáp này sử dụng công nghệ ghép bước sóng quang (DWDM) 40Gb/s và có dung lượng thiết kế 15,3 Tbit/s.
Theo anh Khoa, tăng cường đầu tư vào các tuyến cáp quang biển giúp FPT có thêm phương án bảo vệ và duy trì sự ổn định hạ tầng mạng viễn thông quốc tế; đảm bảo an toàn mạng lưới và nhu cầu sử dụng các dịch vụ cơ bản ngày càng tăng cao cần nhiều băng thông.
Trước đó, 18h ngày 20/12/2013, tuyến cáp AAG - phân đoạn Vũng Tàu - Hong Kong bị đứt. Vị trí gián đoạn cách trạm cập bờ Vũng Tàu khoảng 278 km. FPT Telecom và các nhà mạng ở Việt Nam cũng bị ảnh hưởng bởi sự cố này.
Xa hơn, ngày 13/8/2013, cũng tuyến cáp quang biển quốc tế này bị lỗi cách điểm cập bờ Vũng Tàu 6,2 km. Tháng 8/2012, tuyến cáp này đã từng bị đứt ảnh hưởng lớn đến việc kết nối Internet ra quốc tế của Việt Nam. Hoạt động sửa chữa đợt đứt cáp lần đó kéo dài gần 1 tháng.
Trong năm 2011, tuyến cáp quang biển AAG đã 4 lần xảy ra sự cố hoặc phải bảo dưỡng làm ảnh hưởng đến tốc độ đường truyền Internet của người sử dụng.
Nguyên nhân cáp biển có thể gặp sự cố có thể do động đất, tàu đánh cá hoặc neo của tàu vướng phải, thậm chí bị… cá mập cắn đứt. Khảo sát tại vùng biển Đại Tây Dương và Caribe cho thấy ít hơn 9% nguyên nhân là do tự nhiên.
Mặc dù liên tục gặp sự cố, nhưng không thể phủ nhận tuyến cáp AAG này có ảnh hưởng lớn đến lưu lượng Internet của các nhà mạng, bởi liên kết vệ tinh ở nước ngoài chỉ chiếm 1% của lưu lượng truy cập quốc tế. Theo tính toán, liên kết vệ tinh chỉ cung cấp tốc độ vài megabit mỗi giây cùng độ trễ cao, thì tổng hiệu năng của các tuyến cáp biển có thể lên đến vài terabit mỗi giây cùng với độ tin cậy cao, độ trễ thấp.
Hiện tại, đơn vị điều hành AAG gấp rút lên phương án để "giải cứu" cho tuyến cáp. Đơn vị quản lý ở đất liền xác định vị trí cáp bị đứt bằng cách đo điện. Một tín hiệu quang phổ Spread được phát đi, sau đó họ quan sát tín hiệu phản hồi của nó. Bằng các thuật toán và đo thời gian, họ có thể tính toán khoảng cách và xác định được vị trí gặp sự cố.
“Sau khi đã xác định được vị trí bị đứt, trong vòng 48h, Trung tâm Điều hành cáp quang AAG sẽ hoàn thành kế hoạch sửa chữa chi tiết”, GĐ NOC cho biết. Việt Nam nằm ở khu vực SEAIOCMA - một trong 3 khu vùng châu Á - Thái Bình Dương theo phân chia của nhà điều hành cáp quang AAG. Khu vực này có 3 đội tàu xử lý nằm ở các điểm Phillipines, Singapore và Ấn Độ.
Việc nối cáp quang biển được thực hiện trên tàu. Ảnh: Emec.
"Thường đội tàu hay xử lý cho Việt Nam là ở Singapore. Việc cấp giấy phép (apply permission) điều tàu mất khoảng 1-2 tuần, di chuyển đến vị trí đứt mất 2-5 ngày, và xử lý nối cáp trong khoảng 7-10 ngày", anh Luận thông tin.
Khi đến được vị trí đường dây cáp gặp sự cố, các thợ lặn sẽ có nhiệm vụ xác định chính xác đoạn cáp bị đứt. Sau đó, một cánh tay cần cẩu sẽ được thả xuống đáy biển để đưa dây cáp lên boong tàu và tiến hành nối lại.
Ở những vùng biển sâu, tàu chuyên dụng sẽ dùng máy để tời kéo bó cáp quang từ đáy biển lên mặt nước, sau đó cố định đầu cáp bị đứt bằng phao nổi. Tiếp theo, tàu nối cáp tiếp tục tìm đầu bị đứt còn lại của tuyến cáp để tiến hành nối từng sợi cáp quang trong phòng kỹ thuật đặc biệt trên tàu.
Sau khi nối hoàn tất các sợi cáp quang, bó cáp bảo vệ sẽ được bọc lại như cũ và được rải trở lại đáy biển. Tuy nhiên, quá trình rải cũng đòi hỏi phải có máy móc chuyên dụng để thổi cát dưới đáy biển, tạo thành rãnh đặt cáp quang vào và phủ lấp cát lại lên trên để giảm thiểu khả năng bị va chạm.
GĐ Trung tâm Điều hành mạng FPT Telecom cho hay, các tàu trong khu vực không dành riêng cho bất kỳ tuyến cáp biển nào (lắp mới hay sửa chữa) nên tùy tình hình tàu có đang bận xử lý công việc khác hay không mà việc bắt đầu khởi hành đến vị trí xử lý sớm hay muộn sau khi đã có giấy phép. "Ngoài ra, điều kiện thời tiết cũng ảnh hưởng đến công việc. Nếu biển động trên cấp 5 tàu chuyên dụng cũng phải hoãn xử lý", anh Luận nói thêm.
Theo Wikipedia, cáp quang là một loại cáp viễn thông làm bằng thủy tinh hoặc nhựa, sử dụng ánh sáng để truyền tín hiệu. Cáp quang dài, mỏng thành phần của thủy tinh trong suốt bằng đường kính của một sợi tóc. Chúng được sắp xếp trong bó được gọi là cáp quang và được sử dụng để truyền tín hiệu trong khoảng cách rất xa. Không giống như cáp đồng truyền tín hiệu bằng điện, cáp quang ít bị nhiễu, tốc độ cao (đây là tốc độ truyền dữ liệu, phân biệt với tốc độ tín hiệu) và truyền xa hơn.
AAG là hệ thống cáp quang biển có chiều dài 20.000 km, dung lượng thiết kế đạt đến 2 Terabit/giây, kết nối trực tiếp khu vực Đông Nam Á với Mỹ. Tuyến cáp quang này được đưa vào khai thác từ năm 2009, đi qua Malaysia, Singapore, Thái Lan, Việt Nam (điểm cập bờ tại Vũng Tàu), Brunei, Hong Kong, Philippines và Mỹ (Guam, Hawaii và California). Ngoài FPT Telecom, có 3 nhà mạng viễn thông khác của Việt Nam tham gia khai thác tuyến cáp quang biển AAG là VNPT, Viettel và Sangon Postel (SPT).
Nguyên Văn